ترموستات چیست؟

ترموستات وسیله است که دمای سیستم یا محیط را متوجه می شود و باعث می شود که دما در درجه دلخواه حفظ شود. در مواقعی  نقش عمل سنج و کنترل سیستم را به عهده می گیرد و در واقع پرکاربردترین آنها ، ترموستات بکار رفته در سیستم خنک کننده موتورهای احتراق داخلی است به این صورت که  با تنظیم جریان خنک کننده از رادیاتور و هوا باعث حفظ شدن دمای موتور و کار کرد آن در یک دمای استاندارد میشود. دیگر کار برد ترموستات در سیستمهای سرمایشی و گرمایشی خانه است به این صورت که زمانی که دمای  محیط خانه پایین می آید ، ترموستات این سرد شدن محیط را حس می کند و دستور روشن شدن سیستم گرمایش را میدهد.

همه ی ما در محل کار یا خانه ی خود با ترموستات (دماپا) ها تماس داشته ایم و می دانیم که برای کنترل دما در سیستم های گرمایشی و سرمایشی استفاده می شوند.ترموستاتها به طور کلی یک سنسور حرارتی است که دارای یک کلید برای قطع و وصل سیستم  و یک حافظه برای تنظیم دمای مطلوب می باشد.

دسته بندی ترموستاتها معمولا بر دو پایه انجام می پذیرد؛ اول نحوه ی فعالیت آن ها که یک جنبه ی تکنیکال ار اساس آن به دو دسته ی "ولتاژ پایین" و "ولتاژ شهری" (ولتاژ خطی)  دسته بندی می شوند.دوم خصوصیات و امکانات آن ها است که  بر اساسست و ب آن به انواع مختلف از جمله هوشمند، قابل برنامه ریزی، غیر قابل برنامه ریزی و ... تقسیم می شوند.

طرز کار ترموستات

ترموستات (Thermostat) یا دماپا یکی از مهم ترین تجهیزات در صنعت می باشد که وظیفه اصلی آن کنترل دما در یک محدوده از قبل تعیین شده است. به عبارت دیگر، با این تجهیزات می توان کارکرد دستگاه های مختلف را در دماهای متفاوت کنترل کرد. با توجه به مزایای بسیار زیاد ترموستات، از این تجهیزات نه تنها در مصارف صنعتی و کارخانجات استفاده میشود، بلکه در بسیاری از لوازم خانگی مانند یخچال فریزر و پکیج و حتی مایکروفر نیز کاربرد دارد. در ادامه نگاهی جامع به ترموستات، موارد استفاده و انواع مختلف آن و هر آنچه که باید درباره این تجهیزات بدانید خواهیم داشت.

دلایل استفاده از ترموستات

ترموستات کاربرد بسیار گسترده ای دارد و با توجه به عملکرد کلی دستگاه مورد نظر وظایف مختلفی برای آن تعیین می گردد. یکی از اصلی ترین دلایل برای استفاده از آن، خنک کردن موتور خودرو می باشد که مانع از جوش آوردن آن می گردد. برای این منظور، بعد از تشخیص افزایش دمای موتور از حد معمول، دریچه آن باز شده و مایع خنک کننده به رادیاتور منتقل می گردد. با این عمل دمای موتور تا حد مطلوبی کاهش پیدا می کند.

از دیگر دلایل استفاده از ترموستات می توان به کنترل کارکرد دستگاه های مختلف مانند یخچال فریزر، مایکروفر و لباسشویی و غیره اشاره نمود. به عنوان مثال، اگر دمای داخلی یخچال فریزر بیشتر از مقدار تنظیم شده گردد، ترموستات به موتور فرمان روشن شدن می دهد. با روشن شدن موتور دمای یخچال شروع به کاهش می کند. بعد از رسیدن دما به حداقل مقدار تعیین شده، مجدد به موتور فرمان خاموش شدن را ارسال می کند.

برای سایر موارد و دستگاه هایی که از ترموستات استفاده میشود نیز شرایط به همین صورت می باشد. در حالت کلی می توان گفت، دلیل اصلی استفاده از دماپا، کنترل دما در دستگاه های سرماساز و گرما ساز می باشد و از کارکردن مداوم .آنها و آسیب وارد شدن به موتور جلوگیری می گردد. علاوه براین، از بروز خطراتی مانند انفجار دستگاه در اثر بالا رفتن بیش از حد دما و یا ترکیدگی لوله ها در اثر یخ زدن مایع داخل آن نیز جلوگیری می گردد

 

انواع ترموستات بر اساس نحوه ی فعالیت

اکثر خانه ها برای گرمایش از موتورخانه و یا پکیج استفاده می کنند به این صورت که موتور خانه ی مرکزی یا پکیج با استفاده از گاز به عنوان سوخت گرما تولید می کند و سپس توسط سیستم توزیع ( معمولا رادیاتور) حرارت را در نقاط مختلف خانه توزیع می کند. این سیستم های گرمایشی را ولتاژ پایین می گویند زیرا در آن ها برای تولید حرارت از برق استفاده نمی شود.

سیستم های گرمایشی ای مانند هیتر های دیواری و کف که از الکتریسیته برای تولید حرارت استفاده می کنند را سیستم ولتاژ شهری می نامند.

همانطور که احتمالا خودتان پیش بینی کردید، برای کنترل دما در سیستم های ولتاژ پایین از ترموستاتهای ولتاژ پایین و برای کنترل دما در سیستم های ولتاژ شهری، از نوع ولتاژ شهری استفاده می شود.

ترموستات ولتاژ شهری

از ترموستاتهای ولتاژ شهری در سیستم های گرمایشی برقی مانند هیتر های تابشی، کنوکتور و مقاومتی استفاده می شود. ترموستات ولتاژ شهری همانطور که از اسمش بر می آید، با ولتاژ شهری (120 یا 240 ولت) کار می کند و انرژی الکتریکی را مستقیما به حرارت قابل استفاده تبدیل می کند. این نوع ترموستات ها تک قطبی ( دارای دو سیم) یا دو قطبی (دارای چهار سیم) هستند. برای تشخیص چند قطبی بودن کافی است پشت محصول را نگاه کنید؛ اگر دو سیم از آن خارج می شد، تک قطبی و اگر چهار سیم خارج می شد، دو قطبی است. این سیم ها معمولا در جفت های مشکی وسفید و یا مشکی و قرمز یافت می شوند.

ترموستات ولتاژ پایین

دماپای ولتاژ پایین در سیستم های حرارتی غیر الکتریکی، مثل سیستم های متکی بر موتورخانه، پکیج و پمپ حرارتی، استفاده می شود. در نتیجه اگر ساختمان شما از اینگونه سیستم ها بهره می برد، باید از ترموستات ولتاژ پایین برای تنظیم و کنترل آن استفاده کنید. همانطور که انتظار می رود، مصرف برق این مدل نسبت به انواع ولتاژ شهری بسیار پایین تر است. این ترموستات ها معمولا با ولتاژ 24 ولت کار می کنند و با خاموش و روشن کردن بخش هایی از سیستم، دمای اتاق ها را کنترل می کنند.

نحوه ی تشخیص نوع ترموستات

راحت ترین راه برای تعیین نوع ، بررسی نوع سیستم گرمایشی است. همچنین می توان به پشت دستگاه  نگاه کرد. اگر سیستم گرمایشی شما غیر الکتریکی و متکی برموتورخانه یا پکیج باشد و از پشت دستگاه بیش از پنج سیم نازک با رنگ های مختلف دیده شود، ترموستات شما ولتاژ پایین است. بالعکس، اگر سیستم گرمایشی شما الکتریکی باشد، مشاهده خواهید کرد که از پشت دستگاه دو یا چهار سیم قطور با ترکیب رنگ مشکی، سفید و قرمزخارج می شوند که نشانگر ترموستات ولتاژ شهری می باشند.

انواع ترموستات بر اساس امکانات و خصوصیات

دسته بندی ترموستات ها بر اساس نحوه ی فعالیت، که تا الان به آن پرداختیم، مهم ترین روش دسته بندی است چرا که ترموستات ها طبق آن به دو دسته ی کلی تبدیل می شوند. دسته بندی بعدی ای که بررسی خواهیم کرد بر اساس خصوصیات و قابلیت های ترموستات است و شامل هر دو دسته ی ولتاژ پایین و ولتاژ شهری می باشد. در ادامه به بررسی چندین گونه از این ترموستات ها می پردازیم.

 

ترموستات هوشمند

ترموستات های هوشمند همانطور که شایسته ی اسمشان است توانایی یادگیری برخوردارند و می توانند خودشان را با عادات زندگی شما وقف دهند و دمای خانه را بر اساس رفتار شما تنظیم کنند. برای مثال می توانند هنگام خروج شما از خانه سیستم گرمایشی یا سرمایشی را خاموش و یا تعدیل کنند. ترموستات های هوشمند دارای دامنه ی گسترده ای از قابلیت های کاربردی می باشند از جمله:

کاهش مصرف انرژی: اولین و مهمترین مزیت ترموستات های هوشمند نقش بی نظیر آن ها در کاهش مصرف انرژی است به طوری که برای مارکتینگ آن ها به این نکته اشاره می کنند که هزینه ای که برای خرید این محصول می پردازید، بعد از دو – سه سال با کاهش مبلغ قبض برق، جبران می شود.

از هر مکانی می توانید با موبایل خود آن را کنترل کنید: تمامی ترموستات های هوشمند دارای یک اپلیکیشن موبایل می باشند که به کاربر اجازه می دهد با اتصال به اینترنت، آن را از هر مکانی کنترل کند. مثلا اگر قرار است زود تر از زمان معمول به خانه برسید، می توانید با استفاده از اپلیکیشن هیتر را روشن کنید تا هنگام رسیدن، دمای خانه به حد مطلوب شما رسیده باشد. در کل هر کجا که باشید، با دسترسی به اینترت می توانید دمای خانه ی خود را کنترل کنید.

کنترل صوتی: تمامی مدل های مدرن هوشمند به سیستم تشخیص صدا مجهزند و برای کنترل از راه دور آن ها می توانید از دستورات صوتی استفاده کنید.

برنامه ریزی آسان: رابط کاربری ترموستات های هوشمند طوری طراحی شده تا کاربر بتواند به راحتی از خدمات آن از جمله تنظیم برنامه ی زمانی بهره‌‌ مند شود.

توانایی یادگیری: ترموستات های هوشمند به مرور زمان تنظیمات و برنامه زمانی مطلوب شما را یاد می گیرند و بر همین اساس دما را متناسب با شخص شما کنترل می کنند و همچنین از مصرف بی رویه ی انرژی جلو گیری می کنند. حتما برایتان پیش آمده که قبل از خروج از خانه فراموش کنید هیتر یا سیستم تهویه ی خود را خاموش کنید؛ ترموستات هوشمند این کار را برای شما انجام می دهد.

 

علاوه بر خصوصیات ذکر شده، ترموستات هوشمند گزارش هایی دوره ای در قالب ایمیل برای کاربر می فرستد که شامل اطلاعاتی از جمله میزان مصرف برق، افت و یا افزایش بیش از حد دما و ... می باشد. قیمت این مدل ها با توجه به امکانات و قابلیت های کم نظیر آن ها بالا تر از سایر انواع ترموستات است ولی با توجه به میزان کاهش مصرف انرژی ای که ارائه می دهد، ارزش سرمایه گذاری را دارد.

 

ترموستات های قابل برنامه ریزی (Programmable)

این نوع ترموستات به کاربر اجازه می دهد تا یک برنامه زمانی منظم برای کنترل دما ست کند. این امر باعث کاهش  بسزای مصرف انرژِی می شود. این ترموستات ها درمدل های مختلف یافت می شوند. در مدل های ساده تر می توان دمای مطلوب در شب و روز را تعیین کرد در حالی که مدل های پیچیده تر دارای قابلیت تنظیم دقیق تر دما در روز ها و ساعت مختلف هفته می باشند.

بعد از انواع هوشمند، این نوع ترموستات ها بیشترین بازدهی را در مصرف انرژی دارند و ضعف آن ها نسبت به مدل هوشمند عدم توانایی یادگیری و کنترل از راه دور است.

 

ترموستات های آنالوگ (مکانیکی)

ترموستات های مکانیکی از انواع ولتاژ شهری می باشند و استفاده و نصب آن ها بسیار آسان است. این ها ارزان ترین مدل های موجود در بازارند و اساس کار آن ها  تشخیص تغییرات دما به وسیله ی دو نوار فلزی حساس می باشد. به طور کلی ترموستات های آنالوگ به خصوص مدل های ارزانتر آن ها خیلی قابل اعتماد نیستند.

بزرگترین معایب این ترموستات ها واکنش کند و تک دمایی بودن آن هاست. واکنش کند نوار های فلزی درون دماپا به تغییرات دما باعث تاخیر در واکنش می شود و ممکن است دما بیش از حد مطلوب افت یا افزایش پیدا کند.

با وجود بازدهی کم و غیر قابل برنامه ریزی بودن این مدل، همچنان استفاده از آن ها رواج دارد چرا که قیمت کمی دارند و نصب، تنظیم و استفاده از آن ها بسیار آسان است.

 

ترموستاتهای غیر قابل برنامه ریزی دیجیتال

تفاوت این نوع با نوع مکانیکی، رابط کاربری دیجیتال و دقت بالاتر آن است. همچنین واکنش این نوع ترموستات سریع تر از نوع آنالوگ و مکانیکی است و انتخاب مطمئن تری می باشد.

ترموستات های الکترونیکی

برخلاف انواع مکانیکی که از نوار های فلزی برای تشخیص تغییرات دما استفاده می کنند، ترموستاتهای الکترونیکی از سنسور های الکترونیکی بسیار حساس برای تشخیص این تغییرات بهره می برند. این امر موجب می شود که ترموستات بتواند به سرعت به تفاوت دما واکنش نشان دهد و دما را در حد مطلوب نگه دارد. ترموستات های الکترونیکی در انواع قابل برنامه ریزی و غیر قابل برنامه ریزی عرضه می شوند. قیمت آن ها به خاطر بهره مندی از سنسور های حساس، بالاتراز انواع مکانیکی می باشد.

این مدل معمولا در سیستم های ولتاژ پایین کاربرد دارد و کمتر در مدل ولتاژ شهری دیده می شود.

تیم پرتیکان فعالیت خود را از سال 1387 درسیستم های سرمایش صنعتی، سیستم های برق و اتوماسیون مرتبط با ان آغاز کرد. که پس از آن در بخش های تهویه مطبوع، برق و اتوماسیون به صورت گسترده تری ادامه یافت.

هدف اصلی شرکت، افزایش کارایی وکاهش هزینه های طرح توسط تغییردرنگرش و نوآوری در طراحی می باشد.

 

ترموستات یخچال

شاید این سوال برای بسیاری از افراد پیش آمده باشد که یخچال چگونه روشن و خاموش می شود. در واقع می‌ توان گفت که روشن و خاموش شدن با ترموستات یخچال صورت می‌ گیرد. ترموستات یخچال نمونه ‌های مختلفی را دارد. این نمونه های مختلف در یخچال های متفاوت با درجه های کیفی مختلف مورد استفاده قرار می ‌گیرند. برندهای مختلفی از ترموستات یخچال موجود است که افراد با استفاده از آن نسبت به تنظیم درجه دمای یخچال خود اقدام می نمایند. ما در این میان قصد داریم ترموستات یخچال و کارایی که آن دارد، انواع اجزای آن، چگونگی تعویض، نکات مهمی که در مورد خرید آن وجود دارد و قیمت انواع یخچال را برای افراد مورد بررسی قرار دهیم. چنانچه شما نیز قصد خرید انواع ترموستات ها را دارید با ما تا پایان همراه باشید.

ترموستات یخچال چیست و چه کارایی دارد

شاید برای بسیاری از افراد عامی ترموستات یخچال تنها یک واژه باشد، اما با معنای این واژه آشنایی کامل نداشته باشند. زمانی که از واژه ترموستات استفاده می شود، باید گفت که این واژه خود از دو واژه ی ترم که به معنای دما می باشد و استات که به معنای ثابت می باشد تشکیل شده است. در واقع می ‌توان گفت با توجه به این دو واژه که کلمه ترموستات را تشکیل می ‌دهند، ترموستات به معنای ثابت نگه داشتن دمای یخچال مورد استفاده می باشد. گفتنی است سیستم آن صورت کاملا اتوماتیک عمل کرده و هیچ گونه دخالتی از طرف افراد به جز تنظیم دمای یخچال وجود ندارد. توجه داشته باشید که ترموستات به کمپرسور یا همان موتور یخچال دستور وصل و یا قطع شدن را می ‌دهد. همانطور که می ‌دانید موتور یخچال برای گردش سرما روشن می شود. چنانچه درجه دمایی یخچال خود را بر روی ۵ درجه می گذارید، تا زمانی که دمای یخچال ۵ درجه می باشد موتور خاموش است و زمانی که از ۵ درجه بالاتر می رود و گرمتر می شود ترموستات کمپرسور را وصل می ‌کند. همانطور که می بینید این ترموستات تنظیم دما را به دست می‌ گیرد. توجه داشته باشید که قطع و وصل یخچال به صورت زمانی نمی باشد. به طور مثال ممکن است در یخچال شما کمتر باز شود. در این صورت در طول روز۱۰ الی ۱۵ بار دستور قطع و وصل صادر می شود. اما اگر بیشتر درب آن را باز بگذارید و یا دمای محیط شما بالاتر باشد چیزی در حدود ۲۰ الی ۲۵ بار دستور روشن و خاموش به یخچال داده می شود.

انواع اجزای ترموستات یخچال

ترموستات یخچال دارای اجزای مختلفی می باشد. اگر بخواهیم انواع اجزای ترموستات یخچال را برای افراد مورد بررسی قرار دهیم، باید به ساختمان بیرونی و یا قالب آن توجه داشته باشیم. بدنه فلزی که از قطعات داخل محافظت می کند اغلب از گالوانیزه می باشد. در درون این ترموستات کنتاکت هایی برای اتصال موجود می باشد. چندین لوله از آن بیرون زده اند که یکی از آن ها لوله مویی نام دارد. لوله بلو از دیگر لوله هایی است که در ساخت انواع ترموستات مورد استفاده قرار می گیرد. فنر و اهرم ها به اضافه پیچ تنظیم از دیگر بخش‌ های اجزای یک ترموستات یخچال می ‌باشد. پیچ تنظیم برای دستکاری توسط افراد مورد استفاده قرار می گیرد. شما با استفاده از پیچ تنظیم دما را تغییر می دهید. اگر بخواهیم کاربرد لوله ها در ترموستات یخچال را بگوییم، معمولاً لوله بلو برای در نظر گرفتن تشخیص دما می باشد. زمانی که شما قصد وصل یک ترموستات را دارید، لوله بلو را به قسمت جا یخی نصب می کنید. زمانی که اپراتور سرد شد گازی که درون لوله بلو است به لوله های مویی و بعد از آن فانوسک دستور داده و حجمشان کم شده و جمع می شوند. وقتی این اتفاق می‌ افتد اتصال کلید که در ترموستات جای گذاری شده است به پایین کشیده شده و فاز موتور قطع می شود. پس می بینیم که اجزای یک ترموستات یخچال همگی به همدیگر مرتبط می باشند.

چگونگی تعویض ترموستات انواع یخچال

افرادی که قصد تعویض ترموستات یخچال را دارند باید به نکات منحصر به فرد ان توجه ویژه داشته باشند. برای تعویض ترموستات یخچال در ابتدا باید سیم برق یخچال را جدا کرده و سپس قابی که برای آن در نظر گرفته شده را با احتیاط برداشته و به قسمت برقی ترموستات یخچال دسترسی پیدا کنید. توجه داشته باشید که هر ترموستات یخچال یک سیم سنسور دارد. باید این سنسور را به بدنه یخچال اتصال دهید. برای این کار در ابتدا سیم سنسور قبلی را پیدا کرده و آن را جدا کنید. در هر یخچال نگهدارنده ای برای هر ترموستات در نظر گرفته شده است. نگهدارنده ای که ترموستات را به قاب اصلی یخچال متصل کرده، جدا کنید تا ترموستات جدا شود. سپس ترموستات قبلی را بر روی آن بگذارید. توجه داشته باشید که سیم های برق را باید به مانند گذشته با همان رنگ هایی که در ترموستات قبلی وجود داشته وصل نمایید. سعی کنید دقیقا کارهای قبلی را که برای باز کردن ترموستات صورت داده اید برای وصل کردن آن نیز انجام دهید. چنانچه آگاهی کامل از این کار را ندارید سعی کنید که از افراد خبره در این امر استفاده نمایید.

نکات مهم در مورد خرید ترموستات های یخچال

افرادی که قصد خرید ترموستات یخچال را دارند، باید به یک سری از نکات توجه ویژه‌ ای داشته باشند. امروزه برندهای مختلفی در زمینه تولید انواع ترموستات یخچال فعالیت دارند. این ترموستات ها توسط نمایندگی‌های مجاز و فروشگاه های مرتبط به انواع لوازم برقی و سردخانه ‌ای به فروش می رسد. شما می توانید برای خرید ترموستات یخچال به صورت اینترنتی نیز اقدام نمایید. شرکت پرتیکان صنعت پرشیا در زمینه فروش انواع تجهیزات سردخانه ای تلاش های فراوانی داشته است. این شرکت در زمینه فروش انواع ترموستات یخچال فعالیت می کند. توجه داشته باشید که برای خرید سعی کنید که بهترین برند را خریداری نمایید. اگر ترموستات یخچالی که خریداری می‌ کنید به درستی عمل نکند ممکن است باعث آسیب به موتور یخچال شود. ترموستات در مقایسه با کمپرسور یخچال قیمت آنچنانی ندارد. اما اگر در خرید آن کوتاهی شود مطمئناً باعث افزایش صدماتی به موتور یخچال خواهد شد. توجه داشته باشید که بهترین نوع ترموستات یخچال را خریداری نمایید. برندهای معتبر خارجی و ایرانی فراوانی هستند که همین موضوع دست مشتری را برای خرید باز گذاشته است.

قیمت انواع ترموستات یخچال

توجه داشته باشید که قیمت انواع ترموستات یخچال با توجه به پارامترهای مشخصی تعیین می‌ گردد. به ‌طور مثال بعضی از برندهای خاص تولید کننده ترموستات یخچال هستند که قیمت بالایی را برای ترموستات خود در نظر می ‌گیرند. در مورد این برندها باید گفت که مطمئناً کیفیت ساخت آن ها بالا می باشد و همین موضوع باعث شده تا افراد با توجه به قیمت بالا باز هم نسبت به خرید این نوع از ترموستات ها اقدام نمایند. گفتنی است که اگر بخواهیم قیمت ترموستات یخچال را به صورت تقریبی عنوان نماییم، باید گفت ترموستات های یخچال از ۲۵ هزار تومان شروع شده و تا قیمت ۱۵۰ هزار تومان موجود می باشند. رنج های متفاوت با توجه به نوع تولیدات قیمت آن ها را پایه گذاری می کنند. سعی کنید که در زمان خرید متوسط قیمتی را در نظر گرفته و با توجه به این متوسط قیمتی که می توان برای خرید صرف نمایید بهترین نوع را خریداری نمایید.

بحث پایانی

توجه داشته باشید که پرتیکان صنعت پرشیا یکی از تولید کننده های برتر در زمینه تولید انواع ترموستات یخچال می باشد. البته پرتیکان صنعت تنها در زمینه تولید انواع ترموستات فعالیت نمی ‌کند و تجهیزات دیگری چون کمپرسور، تابلو برق، کنترلر، سردخانه فریونی، اپراتور فریونی، تابلو برق سردخانه و... را به مشتریان ارائه می دهد.

منبع: https://thermostatguide.com/different-types-thermostats/